İlk Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Gebelik, her kadın için yaşanması gereken oldukça önemli bir süreçtir. Dünyaya kendi kanından, kendi canından yeni bir birey getirmek ve bu süreç içinde yaşanılanlar gebeler için tarif edilemez duygulardır. Gebeliğin getirmiş olduğu fiziksel ve psikolojik değişimler ve gelişimler de bu sürecin ne kadar hassas ve değerli olduğunu gösterir niteliktedir. Gebelik bekleyen kadınların kafasını karıştıran sorulardan biri de ilk gebelik belirtileri nelerdir sorusu olmuştur. Çünkü genel olarak bilinen bazı belirtiler kimi gebelerde görülmeyebilir. Çünkü insan vücudunun gebeliğe tepkisi her kadında aynı olamaz. Yaşam koşullarına, beslenmeye, çevresel faktörlere, psikolojiye ve daha birçok konuya bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel olarak bakıldığında ise bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir; bulantı, kusma, baş dönmesi, sürekli uyku hali, halsizlik, koku hassasiyeti, meme uçlarında koyulaşma, gecikmiş regl haftası, memelerde hassasiyet ve karıncalanmadır.
Gebelik Belirtileri Ne Zaman Başlar?
İlk gebelik belirtileri nelerdir sorusunun ardından en çok sorulan soru ise gebelik belirtilerinin ne zaman başlayacağı konusudur. Gebelik belirtileri döllenme sonrası ilk 7-14 gün içinde kendini gösterir. Kişiden kişiye değişebilen bu durumun başlangıcında belirli bir gebelik belirtisi yoktur. Kimi gebelerde ilk belirti olarak kasık ağrısı görülürken kimi gebelerde mide bulantısı, baş dönmesi ya da uyku hali görülebilir. Belirtilerin başlamasının ardından gebelik beklemeyen kadınlar herhangi bir rahatsızlık ile karıştırabilmektedir.
Bebeğin Cinsiyetine Göre Belirtiler Değişir Mi?
Gebelik süreci başladıktan sonra ilk gebelik belirtileri nelerdir sorusu haricinde bir de görülen belirtilerin cinsiyet ile alakası olup olmadığı konusunda da kafalar karışmaktadır. Yaygın bir inanış olan erkek ve kız bebek belirtilerinin farklılık gösterdiği bilinir ve bunun bilimsel anlamda herhangi bir açıklaması ve kanıtı yoktur. Halk arasında bilinen belirtiler ise şu şekildedir: Erkek bebekte görülen belirtiler; tatlı besinler aşermek, karnın sivri olması, sol memenin sağ memeden küçük olması, gebenin saçlarının daha parlak olması ve daha hızlı uzaması, bebek kalp atım hızının 140’ın altında olmasıdır. Kız bebekte görülen belirtiler ise; tuzlu ya da ekşi besinleri aşerme, karnın oval olması, sağ memenin sol memeden küçük olması, saçların daha cansız ve mat olması, bebek kalp atım hızının 140’ın üzerinde olmasıdır.
Aslında Hamile Sayılmayacağınız Hafta: Gebeliğin 1.Haftası
Gebeliğin 1.haftasında aslında bir bebekten söz etmek mümkün değildir. Çünkü teknik olarak bakıldığında anne adayı gebelikte ilk haftasında olsa bile tam olarak gebelik başlamış sayılmıyor. 1.haftada henüz döllenme dönemi sürdüğü ve gebelik gerçekleşme aşamasında olduğu için gebeliğin ilk haftası olarak birinci hafta değil 3 ya da 4 hafta sayılır.
Gebeliğin 1.haftasını hesaplamak için anne adayının son adet tarihinin ilk günü kullanılabilir. Son adet tarihinin ilk gününden sonraki 40 haftaya kadarlık dönem gebelik dönemi olarak kabul edilmektedir. Hesaplamaya göre, sperm yumurtaya girmeden yaklaşık iki hafta önce hamilelik başlamış sayılıyor. Eğer anne adayı idrarda gebelik testi yaptırmış ve pozitif sonuç almışsa doktorlar tarafından gebeliğin en az 4. haftasına gelmiş sayılır. Biz bu yazıda size 1. Trimester kısmını yani hamileliğin ilk haftasından bahsedeceğiz.
Trimester Ne Demek?
Trimester, 9 aylık hamilelik sürecinin 3 aylık periyodlara ayrılmasıyla oluşan bölümlendirmeye verilen isimdir. Hamilelik dönemi 3 trimestera ayrılır. İlk 3 ay 1. Trimester, 4-5 ve 6.aylar 2.trimester, 7-8 ve 9.aylar ise 3. yani son trimester dönemine işaret eder.
Birinci trimester (ilk 3 aylık dönem), hamileliğin erken dönem semptomlarıyla başa çıkmaya çalışılan, vücudun hamileliğe alıştırmaya çalıştığı dönemdir. Bebeğin ve organlarının ise yavaş yavaş oluşmaya başladığı zamanlardır.
İkinci trimester (ikinci 3 aylık dönem), hamileliğe alışılan ve erken dönem şikayetlerinin azaldığı, en sorunsuz geçirilen dönemdir.
Üçüncü trimester (son 3 aylık dönem) ise artık son çeyrektir. Gebelikte yeniden sıkıntıların başladığı bir süreçtir. Doğumun ve buna bağlı endişelerin artmaya başladığı dönemdir.
Gebelikte 1. Hafta
Gebeliğin 1.haftasında, 250 milyon spermden biri vajinayı geçerek annenin rahme girecek ve fallop tüpüne ulaşıp yumurtaya girmeyi deneyecek. Yumurtanın döllenmesiyle birlikte zigot ismini alacak ve rahme yerleştikten sonra gelişmeye başladığı için gebeliğinizin ilk 3 haftası aslında teknik olarak henüz gebe olmadığınız bir dönem olarak sayılacaktır.
Döllenme aşamasında spermlerden sadece bir tanesi yumurtanın zarını delmeyi başarabilecektir. Bu döllenmiş yumurtaya zigot adı verilir. Zigot, 16 özdeş hücreye bölündükten sonra rahme yerleşir ve gelişmeye başlar. Gebelikte 1. Haftasında bebeğin cinsiyeti belli olmaz.
Döllenme Sürecindeki İlk Haftada Neler Olur?
Yumurtalıklarda bulunan ve olgunlaşmış şekliyle 150 mikron (0.15 milimetre) çapında olan yumurta hücresi, adet döngüsünün ilk gününden itibaren olgunlaşmaya devam eder. Yumurta hücresi, olgunlaşma süresince içi sıvı dolu kesecik olan folikül içerisinde yer alır. 18-20 mm gibi bir çapa ulaşan folikül, çatlayarak içindeki yumurta hücresini serbest bırakacaktır. Serbest kalan hücre böylece fallop tüpünün içine yerleşir. Yumurtalıkta folikülün çatladığı yerde oluşan corpus luteum cismi, progesteron hormonu salgılar. Bu hormon bebek için rahim iç tabakasını gebeliğe hazırlar. Döllenme işlemi fallop tüp içerisinde gerçekleşmektedir. Sperm tarafından döllenen yumurta hücresi yani zigot bölünerek en son aşamada anne rahmine yerleşir.
Döllenme Sürecinde Annede Ne Gibi Değişiklikler Olur?
Bu dönemde teknik olarak anne henüz gebe sayılmaz. Adet döngüsünün 14. gününde yarış halinde olan spermlerden sadece biri yumurtaya girerek, yumurtayı dölleyecektir. Yumurtlama adı verilen, adet döngüsünü 14.gününde sağ ve sol fallop kanalınıza atılan yumurta hücreleri bu hafta içerisinde olgunlaşmaya başlayacaktır. Sperm ve yumurtanın döllenmesinden sonra oluşan birleşmiş hücre yani döllenmiş yumurta zigottur ve yumurta kanalından rahime doğru gerçekleştirdiği 3-4 günlük yolculuğunda 16 hücreye bölünür. Rahime varabilen zigota morula adı verilir. 1-2 gün içerisinde rahminize yerleşecek olan Morula, gelişmeye ve dönüşmeye devam ederek gebeliğin temellerini atar. 1. haftanın sonuna doğru yaklaşırken, hücreleriniz yavaş yavaş gebelik hormonlarının ilk belirtilerini vermeye başlar. Bu hormonlar gebeliğinizin sonraki haftalarında gebeliğinizi fark etmenizi sağlayacak en önemli olgulardan biri haline gelecektir. Ayrıca yaptığınız gebelik testlerinin pozitif çıkması da döllenme sürecinin yani ilk haftaları bitirdiğinizin en önemli göstergesidir. Ancak unutulmamalıdır ki; gebeliğin rahminize yerleşmesi yaklaşık 4. haftaya denk gelir. Bu nedenle sizdeki ve bebeğinizdeki değişimler, doktorlar tarafından ancak 4. haftadan itibaren gözlemlenmeye ve değerlendirilmeye başlanabilir.
Gebeliğin İlk Haftasında Anne Nasıl Beslenmelidir?
Eğer planlı olarak hamile kaldıysanız yani gebelik için bir karar verip bir plana göre hareket ettiyseniz gebeliğin ilk haftasını da bilmeniz çok doğal olacaktır. Bu nedenle beslenmenize de kolayca dikkat edebilirsiniz. Gebeliğin ilk haftalarında folik asit kullanımına başlamış olmanız gerekir. Kalsiyum, demir, proteinin yanı sıra bebeğiniz ve sizin sağlığınız için önemli olan vitaminleri ve mineralleri de almayı unutmamalısınız. Gebeliğin başlamasından 2 ay öncesinde folik asit kullanmaya başlamanız bebek için daha faydalı olacaktır. Folik asit, nöral tüp kusurunun embriyoda daha oluşmadan %70 oranında önlenebilmesini yardımcı olur. Nöral tüp denilen yapı, beyin dokusundan başlayarak, omuriliğe de içine alan bir yapı olarak bilinir. Nöral tüp, döllenmeden sonraki 2. ile 3. hafta arasında gelişimini tamamlar. Yani gebelikte 1.haftada bu gelişimin sorunlu olması, nöral tüpün herhangi bir bölgesinin açık kalmasına sebep olur ve bu durum Nöral Tüp Kusuru olarak adlandırılır. Nöral Tüp Kusuru, en sık rastlanan doğumsal anomaliler arasındadır.
Anne Adayı Gebeliğin İlk Haftasında Spor Yapabilir Mi?
Spor aktiviteleri anne adaylarına sıkça önerilir. Gebelik öncesinde de anne adayı spor yapıyorsa zaten gebelik sırasında da spor yapmakta zorlanmayacaktır. Ancak anne adayı gebelik sırasında spor yapmaya karar vermişse, sporla birlikte yeni bir düzen oluştururken dikkatli olmak gereklidir. Gebelikten önceki ağır sporlar kategorisine giren aktiviteler gebelik sırasında önerilmez. Anne adayı gebeliği planlayarak hareket ediyorsa hamileliğin gerçekleştiği zamanlarda ağır sporları yapmayı bırakmalıdır.