Kalsiyum kasların kalp ve sinir sisteminin gelişimikan
pıhtılaşması ve enzim etkinliği için gerekli bir mineraldir. Özellikle
gebeliğin 8. haftasından itibaren bebeğin kemiklerinin ve dişlerinin oluşmaya
başlaması ile birlikte kalsiyumun ihtiyacı ve önemi artar.
Ayrıca son araştırmalar yüksek miktarda kalsiyum alımının hamileliğe bağlı
yüksek tansiyonun önlenmesinde yardımcı olduğunu ortaya çıkarmıştır
Gebelikte yeterli kalsiyum alınmazsa neler oluşabilir?
1)Ödem: gebelik döneminde düşük protein ve düşük kalsiyum alımına bağlı
olarak ödem oluşabilir. Bu durumun aşırı olması preeklemsi ve toksik bir durum
oluşabilir
2) gebelik toksititesi: Ödemin aşırı olması ile oluşur.
3) Preeklemsi: Gebeliğe bağlı yüksek tansiyon. Birçok araştırma yeterli
kalsiyum alımının preeklemsi riskini azalttığı saptanmıştır
4) hipertansiyon: Düşük kalsiyum alımında hipertansiyon ve buna bağlı baş
ve karın ağrısı görülebilir
5)Kemik dokusu bozuklukları; Yetersiz kalsiyumfosfor alımı ve D vitamini
kaynağı olan güneş ışınlarından yeteri kadar faydalanamama annede kemiklerden kalsiyum
fosfor kaybına bağlı olarak kemiklerin yumuşamasına ve kemik dokusunun
bozulmasına yol açar.(osteomalasia)
6) bebekte iskelet dokusu yapı bozuklukları Gebelikte yeterli kalsiyum
alımı annenin kemik yapısının korunmasına ve bebeğin iskelet yapısının
gelişmesine yardımcı olur
7) Ayrıca kanda kalsiyum düşüklüğü doğum sonrası kanama riskinde artışa
da neden olabilir.
Bütün bu sağlık riskleri düşünüldüğünde anne ve bebek için kalsiyumun
mutlaka yeterli ve düzenli olarak alınması gerektiği anlaşılıyor. Peki laktoz
intoleransı olarak tanımlanan bu durumda anne adayı gerekli kalsiyum ihtiyacını
nasıl karşılamalı?
Ne yemeli de yeterli kalsiyum sağlanmalı? Aşağıda kalsiyum yönünden zengin
besinlerin içerdiği kalsiyum miktarı belirtiliyor:
1 su bardağı inek sütü (200 ml): 244 mg kalsiyum içerir
1 su bardağı yoğurt (200 gr): 244 mg kalsiyum içerir
1 su bardağı kefir (200 gr): 244 mg kalsiyum içerir
1 kase dondurma (200 gr) : 300 mg kalsiyum içerir
1 dilim beyaz peynir(30 gr): 50- 150 mg arası kalsiyum içerir
(peynirin
Çeşidine göre değişir tam yağlı peynirlerde
kalsiyum miktarı daha fazladır)
1 dilim cheddar peyniri(30 gr): 240 mg kalsiyum içerir
1 dilim kaşar peyniri (30 gr) : 233 mg kalsiyum içerir
1 paket peynirli kraker (50 gr) : 168 mg kalsiyum içerir
1 avuç (25 gr) badem……… 60 mg kalsiyum içerir
1 avuç (25 gr) fındık …….. 50 mg kalsiyum içerir
1 porsiyon (100 gr) Karides …63 mg kalsiyum içerir
3 adet (100gr) Midye – 88 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı barbunya (100gr) : 135 mg kalsiyum içerir
2 adet mandalina (100gr) : 40 mg kalsiyum içerir
1 adet portakal(100 gr): 41mg kalsiyum içerir
1 avuç kuru üzüm(50 gr) : 31 gr kalsiyum içerir
1 adet kivi (100gr): 100 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı bamya (100gr) : 92 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı ebegümeci (100gr) : 249 mg kalsiyum içerir
1 adet enginar(100gr) : 50 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı taze fasülye (100gr) : 56 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı kereviz (100 gr) : 43 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı hindiba otu : 160 mg kalsiyum içerir
1 tabak kıvırcık (100 gr) : 81 mg kalsiyum içerir
4 yemek kaşığı ıspanak : 93 mg kalsiyum içerir
Yarım demet maydonoz (50 gr) : 100 mg kalsiyum içerir
Yarım demet roka (50 gr) : 205 mg kalsiyum içerir
1 avuç semiz otu (100 gr) : 79 mg kalsiyum içerir
çikolata (100 gr): 94 mg kalsiyum içerir
1 yemek kaşığı pekmez (10 gr) : 40 mg kalsiyum içerir
1 kase tarhana çorbası : 170 mg kalsiyum içerir
1 tatlı kaşığı toz kekik (5 gr) : 95 mg kalsiyum içerir
1 tatlı kaşığı tarçın (5 gr): 61 mg kalsiyum içerir
Bu tabloda da görüldüğü gibi en zengin kalsiyum kaynağı olan besinler;
süt – yoğurt ve peynirdir.
Gebe olmayan kadınların günlük kalsiyum ihtiyacı 800mg iken gebe
kadınların günlük kalsiyum ihtiyacı: 1200 mg’ dır. Ve bu miktar normal şartlarda
ancak süt ve süt ürünlerini yeterli miktarda alınması ile sağlanabilir. Diğer
kalsiyum kaynaklarını tüketerek bu miktarın sağlanmasının imkanı yoktur. Sür ve
süt ürünleri dışındaki kalsiyum kaynakları çeşit ve bir miktar destek
olabilir.
Laktoz inek sütünde bulunan bir seker türüdür ve bağırsaklarda üretilen
laktaz adli bir enzim tarafından sindirilir Laktoz ıntoleransı olan bir kişide
laktozu parçalayan bu laktaz enzimi yoktur laktoz sindirilemez. Buda mide
bulantısı ishal kramphazımsızlık gibi semptomlara neden olur.
Yoğurt protein ve kalsiyum yönünden ve içerik olarak süte bire bir
benzer. Sütün içeriğindeki laktozun büyük bir kısmı yoğurt üretimi sırasında
laktik aside çevrilir ve laktik asidin sindirimi için laktaz enzimine ihtiyaç yoktur.
Ayrıca yoğurt süt ürünlerini tükettikten sonra laktoz intolerans nedeniyle
bağırsaklarda gaz problemi yasayan kişilerde gaz oluşumunu azaltır. Bunun
nedeni yoğurtta bulunan B-galaktosidaz enzimidir. B-galaktosidaz laktozun
sindirimine katkıda bulunur.
Laktoz İntoleransında kalsiyum ihtiyacını karşılamak için pratik
öneriler:
1) Hiç süt içemeyen bir anne adayı aynı ölçüde yoğurt yiyerek gerekli
kalsiyum ihtiyacını tamamlayabilir. Yoğurt yemekle birlikte tüketilirse
sindirimi daha kolay olur. Ayrıca sütle aynı miktarda kefir tüketerek de
kalsiyum ihtiyacını karşılanabilir. Yoğurt; cacık ve ayran olarak
tüketilebileceği gibi gaz ve sindirim açısından probiyotik yoğurtlar da tercih
edilebilir.
2) Peynirlerde laktoz çok düşük miktarda bulunur. Kahvaltıda tüketilen
peynirin yanı sıra ara öğünlerde tüketilecek peynirli küçük sandviçlerle
yapılan sağlıklı atıştırmalar da iyi birer kalsiyum kaynağı oluşturur.
3) Eğer rahat tüketebilirse tatlı olarak dondurma ve sütlü tatlıları
tercih etmek de kalsiyum açısından önemli bir kaynak oluşturur.
4) Tok karnına içilen yarım sütlü kafeinsiz kahve de kalsiyum ihtiyacını
karşılamada farklı bir destek olabilir.
5) Marketlerden kolaylıkla bulacağımız laktozsuz sütler de sağlıklı bir
seçim olur.
6)Sütü ılık soğuk sıcak ballı kakoo ilave ederek kendinize en uygun
tüketim şeklini bulmak adına değişik tüketim yollarını deneyebiliraz miktar da
da olsa süt tüketimini sağlayabilirsiniz.
7) Bir avuç tüketilecek badem fındık gibi yağlı kuruyemişler hem kalsiyum
ihtiyacına destek sağlarhem de omega – 3 yağ asidi almış olursunuz.
Meyve tüketiminde kivi mandalina portakal tercihi de kalsiyum tüketimine
katkıda bulunur. Ayrıca bu meyveler C vitamini Folikasit enzimler ve
fonksiyonel bir takım sağlıklı bileşikler açısından da oldukça zengindir.
9) 1 avuç yiyeceğiniz kuru üzüm de kalsiyum alımına destek sağlar. Aynı
zamanda üzüm demir ve kateşin gibi bir takım anti oksidan maddeler içerir.
10) Yeşil yapraklı sebzeler zengin kalsiyum içerikleri yanında omega 3
beta- karoten demir enzimler açısından da iyi bir kaynaktır.
11)Etlerin üzerine toz kekik ilave ederek günde 1 yemek kaşığı pekmez
tüketerek kalsiyum tüketimini arttıracak kendi alternatiflerinizi
oluşturabilirsiniz.
Bütün bu ayarlamalara kişisel bir takım faklılıklar da getirerek kalsiyum
ihtiyacınızı ne kadar sağlıyorsunuz onu hesaplamalısınız. Her insanın özellikle
anne adayının yeterli miktarda kalsiyum alması gereklidir. Eğer yeterli
miktarda almıyor veya alamıyorsa mutlaka doktoruna danışmalı ve gerekirse bir
miktar kalsiyumu ilaç olarak almalıdır.
Diyetinizde yeterli kalsiyum bulunması kas ve sinir sisteminin gelişimi
kanın pıhtılaşma mekanizması ve enzimlerin aktivitesi için önemlidir.
Diyetinizde yeterince kalsiyum olmadığında sizin kemiklerinizdeki kalsiyum bebeğiniz
tarafından kullanılır ve sizdeki depolar da azalır. Bu da annelerde erken kemik
erimesi (osteoporoz) ve başka kemik hastalıklarının oluşmasını kolaylaştırır.
Günde dört öğüntoplamda 1200 mg kalsiyum almalısınız. Süt tek kalsiyım kaynağı
değildir. Kalsiyum içeren bir çok besin kaynağı da vardır. Süt yoğurt
peynirportakal suyu uskumru somon ve sardalyadeniz ürünleri brokoli ve yeşillik
içeren yiyecekler kalsiyum açısından zengin besinlerdir.
KURU BAKLİYAT TÜRLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki
kalsiyum-miligram olarak)Bakla: 77
Barbunya: 128
Fasulye: 86
Nohut: 134
Mercimek: 68
Bezelye: 64
Badem içi: 254
Yer Fıstığı: 66
Soya Fasulyesi: 226
Kestane: 30
Fındık: 209
Yeşil fıstık: 140
Ceviz içi: 84
Susam: 1200
SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki
kalsiyum-miligram olarak)İnek sütü: 120
Yoğurt: 120
Çökelek: 505
Kaşar peyniri: 700
Beyaz peynir (yağlı): 162
Beyaz peynir(yağsız): 96
Süt tozu: 950
Krema: 99
TAHIL VE TAHIL ÜRÜNLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki
kalsiyum-miligram olarak)Mısır: 9
Pirinç: 14
Arpa: 50
Bulgur: 40
Ekmek: 20
Makarna: 16
Tarhana: 78Bisküvi: 217
ET TÜRLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki kalsiyum-miligram
olarak)Sığır eti: 8
Koyun eti: 7
Tavuk eti: 15
Karaciğer: 10
Sosis (2-3 Adet): 7
Salam (4-5 Dilim): 7
Balık eti: 50Yumurta (1 Adet):25
SEBZE TÜRLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki kalsiyum-miligram
olarak)Bakla: 48
Bamya: 78 Bezelye: 25
Enginar: 50Domates: 7
Yeşil biber: 12
Taze fasulye: 55Lahana: 43
Havuç: 35
Hıyar: 16
Karnıbahar: 38
Kabak:19
Patlıcan: 23
Marul: 79Patates: 12
Pırasa: 56
Soğan: 34
Pancar: 20
Ispanak: 80
Asma yaprağı (sarma yapmakta kullanılır): 392
Semizotu:. 79
MEYVE TÜRLERİNİN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki kalsiyum-miligram
olarak)Elma: 6
Kayısı: 30
Muz: 10
İncir: 54Üzüm: 15
Kiraz: 30
Ayva: 6
Erik: 10
Kavun: 15
Karpuz: 6
Şeftali: 6
Armut: 6
Nar: 10
Çilek: 29
Portakal: 34 (özellikle suyu sıkılarak içildiğinde…)
Mandalina: 30 (özellikle suyu sıkılarak içildiğinde…)
Limon: 41
DİĞER BAZI GIDALARIN KALSİYUM İÇERİKLERİ (100 gram içindeki
kalsiyum-miligram olarak)Tahin helva: 91Bal: 15
Pekmez: 400Tereyağı: 19
Margarin: 4
Siyah zeytin: 77
Yeşil zeytin: 90
ODTÜ Sağlık ve Rehberlik Merkezi Raporlarına göre;
Yenebilen 100gr ENERJİ(kkal) Kalsiyum(mg)
SÜT ÜRÜNLERİ
Beyaz Peynir (Yağsız) 99 96
Kaşar Peyniri 404 700
İnek Sütü (Yağlı) 61 119
Yoğurt (Yağlı) 62 111
Baklagiller
Bakla (iç) 338 102
Barbunya 349 135
Kuru Fasulye 340 144
Mercimek 340 79
Nohut 360 6.9
Meyveler
İncir 80 36
Kuru İncir 274 126
Kayısı 51 12.8
Kuru Kayısı 260 67
Kivi 30 100
Portakal 49 41
Elma 58 7
Şeftali 38 9
Üzüm 67 12
Karpuz 26 7
Kavun 33 14
Çeşni (Tat vericiler)
Dereotu 253 1784
Karabiber (toz) 11 437
Karanfil 6 646
Kekik 64 1890
Sebzeler
Maydonoz 44 203
Ispanak 26 93
Marul 14 35
Kara Lahana 36 116
Zeytin (Siyah) 207 77
Tatlılar
Dondurma 193 148
Çikolata 528 94
Bal 315 78.4
Şeker 385 -
Tahıllar
Bulgur 357 36
Ekmek 276 19
Grissini 433 13
Makarna 369 27
Pirinç 363 24
Tarhana 316 685
Etler
Dana – Koyun 190-263 11-10
İşkembe 100 127
Tavuk 215