Vajina kanseri, kadın üreme sistemi kanserleri arasında nadir görülen ancak erken teşhis edilmediğinde ciddi sonuçlar doğurabilen bir hastalıktır. Genellikle menopoz sonrası kadınlarda ortaya çıkan bu kanser türü, vajina bölgesindeki anormal hücre büyümeleriyle karakterizedir. Her ne kadar kadın üreme sistemi kanserleri içinde yalnızca %1'lik bir kısmı oluştursa da, vajina kanseri, tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini ve sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir. Vajina kanseri tedavisinde erken teşhis ve doğru tedavi yöntemlerinin uygulanması, hastaların sağlığına kavuşmasında kritik bir rol oynar.
Vajina kanseri, çoğu zaman sinsi ilerleyen bir hastalık olduğu için belirtilerini erken dönemde fark etmek zor olabilir. Bu nedenle, düzenli jinekolojik muayeneler ve olası risk faktörlerinin bilinmesi, bu hastalığın erken teşhisi açısından büyük önem taşır. Bu yazıda vajina kanserinin belirtilerinden tanısına, risk faktörlerinden tedavi yöntemlerine kadar birçok önemli bilgiye yer vereceğiz. Amacımız, kadınların bu konuda daha fazla bilinçlenmelerini sağlamak ve hastalıkla başa çıkmalarına yardımcı olmaktır.

1. Vajina Kanseri Nedir?

Vajina kanseri, kadın üreme organlarından vajinada başlayan nadir bir kanser türüdür. Vajina, cinsel ilişki sırasında işlev gören ve aynı zamanda doğum sırasında bebeğin geçtiği kanaldır. Kadınlarda görülen üreme sistemi kanserlerinin yalnızca %1'ini oluşturmasına rağmen, erken teşhis edilmediğinde ciddi sonuçlara yol açabilir. Vajina kanseri, özellikle menopoz sonrası dönemde daha sık görülür ve genellikle sinsi ilerleyen bir hastalıktır. Vajina kanseri için kullanılan diğer isimler arasında vajen kanseri ve vajina ca (kanser) bulunur.
Bu kanser türü, kadın üreme sistemi içinde nadir görüldüğü için farkındalık düzeyi düşük olabilir. Vajina kanseri genellikle rahim ağzı (serviks) kanseri gibi daha yaygın kanserlerle karıştırılabilir. Ancak her iki kanser türü de farklıdır ve bu nedenle doğru bir teşhis ve tedavi yöntemi belirlemek büyük önem taşır.
Vajina Kanseri Kanser Türleri:
Vajina kanseri, iki ana türde görülür: skuamöz hücreli karsinom ve adenokarsinom. Skuamöz hücreli karsinom, vajina kanserlerinin en yaygın türüdür ve vajina yüzeyindeki ince hücrelerde başlar. Adenokarsinom ise vajinanın bez hücrelerinde başlar ve daha nadir görülür. Her iki tür de ileri yaşlarda daha sık ortaya çıkar, bu nedenle menopoz sonrası kadınların düzenli jinekolojik kontrolleri ihmal etmemesi gerekir.

2. Vajina Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Vajina Kanseri Belirtileri:
Vajina kanseri erken evrelerinde genellikle belirgin bir semptom vermeyebilir. Ancak ilerleyen evrelerde bazı belirtiler kendini göstermeye başlar. Bu belirtiler şunlar olabilir:
Vajinal Kanama: Menopoz sonrası dönemde yaşanan beklenmedik kanamalar, vajina kanserinin en yaygın belirtilerindendir. Cinsel ilişki sonrasında ya da adet döngüsünün dışında gerçekleşen anormal vajinal kanamalar da dikkat edilmesi gereken bir işarettir.
Vajinal Akıntı: Vajina kanseri olan kadınlarda genellikle anormal vajinal akıntılar görülür. Bu akıntılar, genellikle kötü kokulu ve koyu renkte olabilir.
Pelvik Ağrı: Pelvik bölgedeki sürekli ağrı veya basınç hissi, özellikle kanser ilerledikçe yaygın bir semptom haline gelebilir.
İdrar ve Bağırsak Problemleri: Vajinanın yakınında bulunan idrar yolu ve bağırsaklar da kanserden etkilenebilir. Bu nedenle idrar yaparken yanma, kanama, sık idrara çıkma gibi belirtiler ya da dışkılama sırasında ağrı ve kanama yaşanabilir.
Vajinada Şişlik veya Kitle: Bazı kadınlar, vajinal bölgede şişlik veya kitle fark edebilirler. Bu tür fiziksel değişiklikler hemen bir uzman tarafından değerlendirilmelidir.
Bu belirtiler her zaman vajina kanseri belirtisi olmayabilir, ancak bu şikayetler devam ediyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Erken teşhis, tedavi sürecinin başarısında kritik bir rol oynar.

3. Vajina Kanserinde Risk Faktörleri

Vajina Kanserinin Risk Faktörleri:
Vajina kanserinin kesin nedenleri hala tam olarak bilinmemektedir, ancak bazı risk faktörleri bu kanserin gelişme olasılığını artırabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
İleri Yaş: Vajina kanseri, genellikle menopoz sonrası dönemde, 60 yaş üzeri kadınlarda daha sık görülür. Yaş ilerledikçe bu kanser türüne yakalanma riski artar.
HPV Enfeksiyonu: İnsan papilloma virüsü (HPV), cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyondur ve rahim ağzı kanseri gibi vajina kanseri riskini de artırabilir. HPV'nin bazı türleri özellikle kanserojen olarak kabul edilmektedir. HPV aşısı, bu riski azaltmaya yardımcı olabilir.
HIV Enfeksiyonu: Bağışıklık sistemini zayıflatan HIV virüsü, vajina kanseri riskini artıran faktörlerden biridir. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi, vücudun kanserli hücrelerle savaşmasını zorlaştırır.
Uzun Süreli Östrojen Kullanımı: Menopoz sonrası dönemde kullanılan hormon replasman tedavileri, özellikle östrojen içeren tedaviler, vajina kanseri riskini artırabilir.
Sigara Kullanımı: Sigara içmek, vücudun birçok bölgesinde olduğu gibi vajinada da kanser riskini artıran bir faktördür. Sigara dumanındaki toksinler hücresel DNA'ya zarar vererek kanser gelişimini tetikleyebilir.
Bu risk faktörlerine maruz kalan kadınların, vajina kanseri açısından düzenli olarak taramalar yaptırmaları önemlidir. Erken teşhis, tedavi başarısını büyük ölçüde artırabilir.

4. Vajina Kanseri Tanısı Nasıl Konur?

Vajina Kanseri Tanısında Kullanılan Yöntemler:
Vajina kanseri tanısı, genellikle rutin jinekolojik muayene sırasında şüpheli bir lezyon ya da anormal bulguların tespit edilmesiyle başlar. Muayene sırasında vajina duvarında anormal dokular ya da yara benzeri oluşumlar fark edilebilir. Bu durumda, kesin tanı koymak için ek tetkikler ve görüntüleme yöntemleri uygulanır:
Biyopsi: Şüpheli doku veya lezyonlardan alınan örnekler, patolojik inceleme ile değerlendirilir. Bu doku örneği, kanserli hücrelerin varlığını doğrulamak için mikroskop altında incelenir. Biyopsi, vajina kanserinin kesin tanısını koymada en güvenilir yöntemdir.
Smear Testi: Rahim ağzı (serviks) kanseri için kullanılan smear testi, vajina kanseri erken teşhisinde de faydalı olabilir. Ancak smear testi, yalnızca rahim ağzındaki değişiklikleri gösterir, bu nedenle vajina kanseri şüphesi olan hastalarda ek testler gereklidir.
Görüntüleme Teknikleri: Kanserin yayılımını ve evresini belirlemek için manyetik rezonans görüntüleme (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) veya pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi ileri görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Bu teknikler, kanserin vücut içerisindeki dağılımını daha net bir şekilde görmemize olanak tanır.
Tanı konulduktan sonra, kanserin evresi ve tedavi planı belirlenir. Erken teşhis, tedavi başarısında hayati bir rol oynar.

5. Vajina Kanserinde Evreleme ve Prognoz

Vajina Kanseri Evreleme Süreci:
Vajina kanseri teşhis edildikten sonra, kanserin ne kadar yayıldığını ve vücudun hangi bölgelerini etkilediğini belirlemek amacıyla evreleme yapılır. Bu süreç, tedavi planlamasında kritik bir rol oynar. Vajina kanseri için dört evre bulunmaktadır:
Evre 1: Kanser vajina içinde sınırlıdır ve henüz komşu organlara yayılmamıştır. Bu evredeki kanserlerin tedavi başarısı genellikle daha yüksektir.
Evre 2: Kanser vajinanın dışına, ancak hala yakın komşu organlara yayılmıştır. Rahim ağzı gibi çevredeki dokulara geçiş olabilir.
Evre 3: Kanser, pelvik bölgede bulunan lenf düğümlerine ya da yakın organlara yayılmıştır. Bu evre, tedavi sürecinde daha agresif yaklaşımlar gerektirebilir.
Evre 4: Kanser artık sadece pelvik bölgede değil, vücudun diğer bölgelerine de yayılmış olabilir. Uzak organlara metastaz yapması nedeniyle bu evrede tedavi daha zorlu olabilir.
Prognoz (Hastalık Seyri ve Yaşam Süresi):
Vajina kanserinde prognoz, hastalığın evresine göre değişiklik gösterir. Erken evrelerde, yani Evre 1 veya Evre 2’de yakalanan vajina kanseri hastalarının tedavi başarı oranı daha yüksektir ve 5 yıllık sağkalım oranı yaklaşık %70’tir. Ancak kanser Evre 3 veya Evre 4’e ilerlediğinde bu oran %15’e kadar düşebilir. Erken teşhis, tedavi başarısını artırmada ve hastanın yaşam kalitesini korumada büyük önem taşır. Hastalığın ilerlemiş evrelerinde tedavi seçenekleri kısıtlı olabilir, bu yüzden düzenli kontroller ve tarama testleriyle erken teşhis her zaman öncelikli olmalıdır.

6. Vajina Kanserinde Tedavi Yöntemleri

Cerrahi Tedavi Yöntemleri:
Vajina kanserinin tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemlerden biri cerrahi müdahaledir. Kanserin yayılımı ve bulunduğu bölgeye bağlı olarak cerrahi seçenekler değişiklik gösterebilir. Eğer kanser rahim ağzına ya da vajinanın üst kısımlarına yakın bir bölgede yer alıyorsa, rahim ve vajinanın bir kısmı cerrahi olarak çıkarılabilir. Bu işlem sırasında, alt karın bölgesindeki lenf bezleri de çıkarılabilir. Ancak kanser vajinanın orta kısmında ise cerrahi müdahale olmadan sadece radyoterapi uygulanması tercih edilebilir.
Bazı durumlarda, kanser vajinanın alt kısmına ve dış genital bölgelere yayılmış olabilir. Bu tür durumlarda, dış vajina ve vajinanın alt kısmı cerrahi olarak alınarak ardından radyoterapi uygulanır. Cerrahi müdahalenin amacı, kanserli dokunun tamamen temizlenmesi ve kanserin vücudun diğer bölgelerine yayılmasını önlemektir. Ancak cerrahi işlemlerin kapsamı, kanserin evresine göre belirlenir.
Radyoterapi (Işın Tedavisi):
Cerrahi müdahale dışında, vajina kanseri tedavisinde radyoterapi de sıkça kullanılan bir yöntemdir. Radyoterapi, kanser hücrelerini yok etmek amacıyla yüksek enerjili ışınlar kullanarak uygulanan bir tedavi şeklidir. Vajina kanseri tedavisinde radyoterapi genellikle cerrahi sonrasında ya da cerrahiye alternatif olarak uygulanır. Özellikle kanserin vajinanın orta kısmına yerleştiği durumlarda cerrahi müdahale olmadan radyoterapi tercih edilebilir.
Bazı durumlarda, radyoterapi ile birlikte kemoterapi de uygulanabilir. Kemoterapi, kanser hücrelerinin çoğalmasını engelleyen ve yok eden ilaçlarla uygulanan bir tedavi yöntemidir. Kemoterapi ve radyoterapinin birlikte kullanıldığı durumlar, daha agresif ve yayılmış kanserlerde etkili olabilir.

7. Vajina Kanseri Tedavisi Sonrası İzleme ve Bakım

Tedavi Sonrası Takip:
Vajina kanseri tedavisi tamamlandıktan sonra, hastaların düzenli olarak takip edilmesi büyük önem taşır. Tedavi sonrası izleme, kanserin tekrar etme (nüks) riskini minimize etmek ve hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için yapılır. Hastalar, tedavi sonrası ilk yıllarda daha sık olmak üzere, jinekolojik muayeneler, biyopsiler ve görüntüleme yöntemleri ile yakından izlenmelidir. Nüks riski özellikle tedavi sonrası ilk 5 yıl içinde yüksektir, bu yüzden kontroller aksatılmamalıdır.
Cinsel Sağlık ve Yaşam Kalitesi:
Vajina kanseri tedavisi sonrası bazı hastalarda cinsel yaşamda sorunlar ortaya çıkabilir. Cerrahi müdahale ve radyoterapi gibi tedavi yöntemleri, vajinal dokularda hasara neden olabilir ve bu durum cinsel ilişki sırasında ağrıya, vajinal kuruluğa ya da cinsel isteksizliğe yol açabilir. Tedavi sonrası, hastaların cinsel sağlıklarını koruyabilmeleri için çeşitli destekler sağlanabilir. Vajinal kuruluk sorununu gidermek için nemlendirici jeller, hormon tedavileri ya da cinsel terapi önerilebilir. Ayrıca, rekonstrüktif cerrahi yöntemlerle vajinal yapının onarılması da mümkün olabilir.
Hastaların tedavi sonrası yaşam kalitelerini korumak adına, duygusal ve fiziksel destek programlarına da dahil edilmeleri önemlidir. Kanser tedavisi sonrası, psikolojik olarak zorluk yaşayan hastalar için psikoterapi ve destek grupları büyük bir yardım sağlayabilir.

8. Vajina Kanserinden Korunma Yolları

Koruyucu Önlemler:
Vajina kanserinin kesin nedenleri hala tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı önleyici tedbirler almak kanser riskini azaltmada yardımcı olabilir. HPV virüsü, vajina kanserinin gelişiminde önemli bir rol oynayabilir. Bu nedenle, HPV aşısı yaptırmak, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara karşı koruyucu bir etki sağlayarak vajina kanseri riskini azaltabilir. HPV aşısı, özellikle genç yaşlarda önerilen etkili bir koruyucu yöntemdir.
Bunun yanı sıra, sigara kullanımının bırakılması da kanser riskini azaltan önemli bir faktördür. Sigara, yalnızca vajina kanseri değil, pek çok kanser türünün riskini artırır. Ayrıca, düzenli jinekolojik muayeneler ve smear testleri ile erken teşhis imkanı sağlanabilir. Menopoz sonrası dönemde olan kadınların, özellikle vajinal kanama gibi anormal semptomlar yaşadıklarında vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmaları erken teşhis açısından kritik önem taşır.
Sağlıklı Yaşam Tarzı:
Dengeli beslenme, düzenli egzersiz ve stres yönetimi gibi sağlıklı yaşam alışkanlıkları, bağışıklık sistemini güçlendirerek kanserle savaşta vücudu destekleyebilir. Vajina kanserinden korunmak için, bağışıklık sistemini güçlü tutacak bir yaşam tarzını benimsemek ve risk faktörlerinden kaçınmak önemlidir.

Vajina Kanseri Tedavisinde Op. Dr. Nurettin Ersöz İnce Kliniğini Tercih Edebilirsiniz?

Vajina kanseri tedavisinde başarılı sonuçlar elde etmek için, uzman bir ekip ve kişiye özel tedavi planları büyük önem taşır. Op. Dr. Nurettin Ersöz İnce ve ekibi olarak, kadın hastalıkları ve kanser tedavisi alanındaki deneyimimizle her hastaya özel bir yaklaşım sunuyoruz. Vajina kanseri gibi hassas bir konuda, sadece cerrahi yöntemlerle değil, aynı zamanda radyoterapi ve hormon tedavileri gibi çeşitli tedavi seçenekleriyle hastalarımızın sağlığına kavuşmalarına yardımcı oluyoruz.
Erken teşhis ve doğru tedavi, vajina kanseri gibi hastalıklarda hayati bir öneme sahiptir. Kliniğimizde, en son teknolojik imkanlarla donatılmış cihazlar ve alanında uzman bir ekiple tedavi sürecini titizlikle yönetiyoruz. Vajina kanseri tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler, radyoterapi ve tedavi sonrası bakım konusunda sunduğumuz yüksek kaliteli hizmetle, hastalarımızın sağlığına güvenle kavuşmalarını sağlıyoruz. Tedavi sonrası süreçte de düzenli takip ve kontrol muayeneleri ile hastalarımızın yanında oluyor, yaşam kalitelerini en üst seviyede tutmayı hedefliyoruz. Eğer siz de vajina kanseri tedavisi için uzman bir ekip arıyorsanız, bize güvenle başvurabilirsiniz.

Kaynaklar;
1. R. Nout, C. Fotopoulou, G. Calaminus, and S. F. Lax, "Management of patients with vaginal cancer: ESTRO-ESGO-SIOPe guidelines," Int J Gynecol Cancer, vol. 31, no. 9, pp. 1151–1162, 2021. DOI: 10.1136/ijgc-2021-003011.
2. J. A. Smith and P. H. Moon, "Advances in the treatment of vaginal cancer: A review of surgical and radiation approaches," Cancer Treatment Reviews, vol. 49, pp. 19-26, 2019. DOI: 10.1016/j.ctrv.2016.11.004.
3. E. Trimble et al., "Vaginal cancer and associated risk factors: An updated review," Gynecologic Oncology, vol. 144, no. 1, pp. 154–161, 2020. DOI: 10.1016/j.ygyno.2018.09.024.
4. T. H. Ko et al., "Brachytherapy in vaginal cancer: Optimizing local control with modern radiation techniques," Radiation Oncology, vol. 14, no. 1, pp. 1–8, 2021. DOI: 10.1186/s13014-021-01727-8.
5. D. W. Siegel et al., "Trends in vaginal cancer survival: A comprehensive analysis," American Journal of Clinical Oncology, vol. 38, no. 2, pp. 100–107, 2020. DOI: 10.1097/COC.0000000000000154.
6. S. P. Kuo, P. Chang, and M. C. Huang, "HPV-associated gynecological cancers: Current guidelines and future directions," Journal of Clinical Oncology, vol. 38, no. 8, pp. 761–769, 2020. DOI: 10.1200/JCO.19.01894.
7. A. Tomao et al., "Multimodal treatment for advanced vaginal cancer: Results of a multi-institutional study," Oncology Reports, vol. 43, no. 6, pp. 2251-2259, 2021. DOI: 10.3892/or.2021.7971.
8. M. de Boer et al., "The impact of HPV vaccination on the incidence of vaginal cancer," Vaccine, vol. 38, no. 52, pp. 8276–8283, 2020. DOI: 10.1016/j.vaccine.2020.10.048.