Kronik Pelvik Ağrı Nedir?
Kronik pelvik ağrılar (KPA) 6 aydan uzun süren göbek altı karın ve kasık bölgelerinde hissedilen, adet döngüsünden bağımsız, sürekli veya aralıklarla olabilen ağrılardır. Dismenore (aşırı ağrılı adet görme) ve disparoni (cinsel ilişki esnasında ağrı) gibi ağrılar da bu gruptan sayılabilmektedir.
Künt (genellikle dolgunluk ve sızı şeklinde hissedilen), keskin veya kramp tipinde ağrılar görülebilir. Göbek deliğiyle dizler arasındaki bölgede gözlemlenebilen ağrılardır. Uzun süre ayakta durma, cinsel ilişti, tuvalete çıkma gibi farklı durumlarda ortaya çıkabilir ve çok hafiften çok şiddetliye kadar uzanabilen yoğunluklarda olabilir.
Kronik Pelvik Ağrının Nedenleri Nelerdir?
Kronik pelvik ağrı kadınlarda oldukça sık görülebilir. Ortalama olarak yaklaşık her 6, 7 kadından birinde olduğu düşünülmektedir. Nedenleri her zaman tam olarak bilinememektedir. Sebepler psikolojik olabileceği gibi tamamen organik tabanlı da olabilmektedir.
Enfeksiyonlar sırasındaki ağrılar kronik kasık ağrılarına dahil olmasa da dolaylı yoldan sebep oldukları yapışıklıklar, organlarda yer değiştirme ve çekilme gibi durumların sebep olduğu ağrılar kronik pelvik ağrılardan sayılabilir.
Endometriozis (rahim içi endometriyal hücrelerin rahim dışında bulunması) ağrıları genellikle en çok rastlanan ağrı şikayetlerindendir. Yapışıklıklar, çekilmeler ve karın iç zarındaki hasarlanmanın sebebiyle özellikle adet kanamalarıyla beraber görülen bir ağrıdır.
Rahmin geriye doğru dönük pozisyonda bulunması gibi rahmin pozisyonundaki bozukluklar kronik pelvik ağrı nedenlerinden bir başkasıdır. Kadınlarda ortalama olarak %10-20 gibi bir görülme sıklığı olan bir durumdur. Kendi başına çoğunlukla ağrı sebebi olmamakla beraber, karın içi yapışıklık (adezyon) veya endometriyozis gibi sebeplerle kronik pelvik ağrılar görülebilir.
Pelvik konjesyon sendromu olarak adlandırılan ve pelvis damarlarında göllenme şeklinde gözlemlenen durumun da ağrı faktörü olabileceği düşünülmektedir. Ancak bu durumun nasıl ortaya çıktığı tam olarak detaylandırılamamıştır.
Rahmi pozisyonunda tutan ve sarkmamasını sağlayan bağların uzayan normal doğum sonrasında gerçekleşebilecek yırtılmaların tam olarak iyileşmemesi sonucunda şiddetli kronik kasık ağrıları görülebilir. Böyle bir durumda tedavi de oldukça güçtür.
Adet döngüsü ortasında görülen ve tıpta “mittelschmerz” olarak geçen ağrılar, dismenore haricinde gözlemlenebilen diğer bir siklik yani adet döngüsüyle alakalı ağrı tipidir. Yumurtalık dokusunun yumurta hücresinin yaptığı baskıyla hasar görmesi sonucu ortaya çıkabilen bu ağrılar, yaklaşık olarak döngünün 14. gününde ortaya çıkar.
Miyomlar da, özellikle büyük boyutlara ulaşmış olanlar, kronik kasık ağrısı sebeblerinden olabilmektedir.
Bütün bunların dışında çok önemli faktörlerden biri de psikolojik etmenlerdir. Kronik pelvik ağrıların görüldüğü hastalarda psikolojik rahatsızlıkların görülme oranının yüksek olduğuna dair çalışmalar vardır. Bu nedenle psikolojik nedenlerin bu ağrı tipinin nedenleri arasında yüksek sıralarda olduğu düşünülmektedir.
Kronik Pelvik Ağrının Tanısı Nasıl Konur?
Tanı koymadaki en önemli nokta, kronik kasık ağrısına sebep olan etkenlerin ortaya çıkarılmasıdır. Çok çeşitli nedenler ve çok çeşitli ağrı tipleri gözlemlenebildiği için tanı koymak da genellikle çok kolay olmamaktadır. Teşhis konulmasında jinekolojik muayeneden laparoskopiye kadar bir çok araç kullanılması gerekmektedir.
Muayene, olası enfeksiyonların tespiti, pelvis bölgesindeki kitlelerin saptanması ve önemli hassas bölgelerin anlaşılması açısından önemlidir. Ultrason, röntgen filmi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılmalıdır. Kan ve idrar tahlilleri, olası enfeksiyon ve kan hastalıklarını tanımlama ve teşhis etmede yararlıdır. Vajina ve serviks bölgelerinden kültür alınarak da cinsel hastalık tespiti yapılabilir. Bunların dışında laparoskopi de yukarıda belirtilen endometriozis ve pelvik konjesyon gibi durumların ortaya çıkmasında, eğer diğer tetkiklerden sonuç alınamazsa kullanılabilir.
Kronik Pelvik Ağrının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kronik kasık ağrılarında çok çeşitli nedenler olabildiği için tedavi yöntemleri de bu etkenlerin ortadan kaldırılmasına yönelik ve çok çeşitlidir. Eğer tahlillerden organik bir etken ortaya çıkarılamazsa psikoterapi yöntemine başvurmak mümkündür.
Kronik Pelvik Ağrı Tedavisi Yapan Doktorlar
Kronik pelvik ağrının tedavisinin yapılabilmesi, öncelikle bu ağrının neden oluştuğunu ortaya çıkarmakla mümkündür. Bu süreçte de alanında deneyimli ve uzman bir doktorun tanı ve tedavi yolunu çizmesi oldukça önemlidir.