Anemi, vücuttaki hemoglobin seviyesinin normalden düşük olduğu bir durum olarak tanımlanır. Bu durum, kırmızı kan hücrelerinin dokulara taşıdığı oksijenin taşınma kapasitesinde azalmaya neden olur. Anemi tüm yaş gruplarını etkiler, ancak hamile kadınlar ve çocuklar anemi açısından daha da savunmasızlardır.
Gebelikte Anemi ve Görülme Sıklığı Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, tüm dünyadaki hamile kadınların yaklaşık % 38.2’si anemik bir haldedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün kılavuzlarına göre, hamilelikte anemi denmesi için hemoglobin seviyesinin 11 gr/dl’den daha az olması gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün bilim grubu, gebe kadınlarda hemoglobin seviyesi 11 gr/dL’den daha düşük olduğunda tıbbi demir ile desteklenmesi gerektiğini belirtmiştir. Hemoglobin seviyesi 6 ila 7 gr/dl'den az olduğunda, gebe ve fetüs üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir.
Daha az şiddetli anemi (hemoglobin 8 ila 10 gr/dl), gebe açısından çok az risk taşımaktadır, ancak bebek açısından önemli riskler oluşturabilir. 2013 yılında yapılan bir araştırma, aneminin gelişmekte olan ülkelerde (% 43) gelişmiş ülkelere (%9) göre daha yaygın olduğunu göstermiştir. Gebelikte anemi, nutrisyonel, sosyal ve çevresel faktörlerden dolayı gelişebilmektedir. Bu nedenle, gebeliklerin olumlu sonuçlarını arttırmak için sadece anemi tedavisinin tek başına yapılıp yapılamayacağı belirsizdir. Anemisi olan hamile kadınları değerlendirirken, tam bir öykü ve fizik muayene ile tam kan sayımı, periferik yayma, jinekolojik muayene gibi tetkiklerin yapılması gerekmektedir.
Anemi Gebeliği Nasıl Etkiler?
Anemi, gebelik sırasında görülen en yaygın komplikasyonlardan biridir. Genellikle kötü hamilelik sonuçları için bir risk faktörü olarak kabul edilir ve hem annenin hem de fetüsün yaşamını tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. Önceki çalışmalar ile sağlık halinin korunması için anemi ile ilişkili risk faktörlerini ve belirtileri araştırmanın en iyi zamanın 20. gebelik haftasına kadar olduğu gösterilmiştir. Aneminin gebelikte sebep olduğu komplikasyonlar şu şekildedir:
1) Erken doğum (prematürite)
2) Düşük doğum ağırlığı
3) İntrauterin gelişme geriliği
4) Preeklampsi hastalığı (gebelik zehirlenmesi)
5) Maternal ölüm
6) Gebede baş ağrısı, yorgunluk, uyuşukluk, parestezi (uyuşma, hissizlik), taşikardi (kalp çarpıntısı), takipne (hızlı soluk alıp verme), ciltte solgunluk, glossit (dilin iltihaplanması durumu) ve keilitis (dudaktaki enflamasyon durumu)
7) Spontan abortus (düşük)
8) Fetal ölüm.
Gebelikte Anemi Görülmesinin Nedenleri Nelerdir?
En sık görülen anemiler demir eksikliği anemisi ve folat eksikliği anemisidir. Bu anemiler yetersiz diyet yapan, doğum öncesi demir ve folat takviyesi almayan kadınlarda daha sık olarak görülür. Aneminin en sık nedeni beslenme eksikliğidir. Gebelikteki anemi nedenleri şu şekildedir:
1) Nutrisyonel anemiler: demir eksikliği anemisi, megaloblastik anemi (folat, kobalamin eksikliği)
2) Kemik iliği supresyonuna bağlı anemiler: aplastik anemi, kronik sistemik hastalığa sekonder anemi
3) Hemolitik anemiler: edinilmiş (preeklampsi ile ilişkili, otoimmun), konjenital (talasemi, orak hücreli anemi ve ilgili hemoglobinopatiler)
4) Kan kaybına sekonder gibi nedenler gebelikte anemi görülmesinin sebeplerindendir.